Kurudyi nerusununguko muIndia

zvinoreva kusavapo kwerusununguko kupokana. Muhupenyu hunoshanda hunoreva kusavapo kwekukanganisa mune zvatinoita nevamwe kuve vamwe vanhu vamwe vanhu kana hurumende. Tinoda kugara munharaunda, asi isu tinoda kusununguka. Tinoda kuita zvinhu nenzira yatinoda kuzviita. Vamwe havafanire kutitevedza izvo zvatinofanira kuita. Saka, pasi pebumbiro reIndia vese vagari vemo vane kodzero yeku

 ■ Rusununguko rwekutaura uye kutaura

 ■ Ungano mune rugare runyararo

 ■ Fambisa shamwari nemabatiro

■ Famba wakasununguka munyika yese inogara mune chero chikamu chenyika, uye

 ■ kudzidzira chero basa, kana kutakura chero basa, kutengeserana kana bhizinesi.

Iwe unofanirwa kuyeuka kuti mugari wega wega ane kodzero yeuyo rusununguko urwu rwese. Izvi zvinoreva kuti iwe haugone kushandisa rusununguko rwako nenzira yakadaro inotyora kodzero yevamwe kurusununguko. Rusununguko rwako harufanire kukonzera veruzhinji nuisance kana kusagadzikana. Iwe wakasununguka kuita zvese zvinokuvadza chero munhu. Rusununguko harisi rezinesi risingaperi kuita izvo izvo zvinoda. Naizvozvo, hurumende inogona kumanikidza zvimwe zvinorambidzwa zvine musoro pane rusununguko rwedu mune zvakakura zvevanhu.

 Rusununguko rwekutaura uye kutaura ndechimwe chezvinhu zvakakosha zve chero demokrasi. Pfungwa dzedu uye hunhu dzinokudziridza chete kana tichigona kutaurirana takatevedzana nevamwe. Unogona kufunga zvakasiyana nevamwe. Kunyangwe kana zana vanhu vachifunga neimwe nzira, iwe unofanirwa kuve nerusununguko rwekufunga zvakasiyana nekutaura maonero ako zvichienderana. Iwe unogona kusabvumirana nehurongwa hwehurumende kana zviitiko zvehukama. Iwe wakasununguka kushoropodza hurumende kana zviitiko zvehukama mukukurukurirana kwako nevabereki, shamwari nehama. Iwe unogona kuzivisa maonero ako kuburikidza nePamphlet, magazini kana pepanhau. Iwe unogona kuzviita kuburikidza nependi, nhetembo kana nziyo. Nekudaro, iwe haugone kushandisa urwu rusununguko kurumbidza chisimba kune vamwe. Iwe haugone kuishandisa kuita kuti vanhu vapandukire hurumende.

Uye haugone kuzvishandisa kusvibisa vamwe nekutaura nhema uye zvinoreva zvinhu zvinokonzeresa mukurumbira wemunhu.

Vagari vane rusununguko rwekuita misangano, mafambiro, mapoka uye kuratidzira pane chero nyaya. Vangangoda kukurukura dambudziko, kuchinjana mazano, vanoshandura kutsigirwa paruzhinji kune chikonzero, kana kutsvaga mavhoti emumiriri kana mubato musarudzo. Asi misangano yakadaro inofanirwa kuve nerunyararo. Havafanirwe kutungamira kune veruzhinji kusagadzikana kana kutyora rugare munharaunda. Vaya vanotora chikamu mune izvi zviitiko uye misangano havafanirwe kutakura zvombo pamwe chete navo. Vagari zvakare vanogona kuumba ushamwari. Semuenzaniso vashandi vefekitari vanogona kuumba vashandi ‘vevashandi vekubatana kusimudzira zvavanenge vafarira. Vamwe vanhu vari mutaundi vanogona kusangana kuti vaumbe musangano wekushambadzira kuora kana kusvibiswa.

Sevagari vedu tine rusununguko rwekufamba kune chero chikamu chenyika. Isu takasununguka kugara uye kugara mubato chero renzvimbo yeIndia. Ngatirevei munhu ari wenyika yeAssam anoda kutanga bhizinesi muHyderabad. Anogona kunge asina chekuita neguta iro, angangodaro asina kumbozviona zvachose. Asi se mugari weIndia ane kodzero yekugadzira base ipapo. Kodzero iyi inobvumira lakhs yevanhu kuti vatamire kubva kumisha kune mataundi uye kubva kumatunhu emarombo enzvimbo dzekubudirira kumatunhu uye maguta makuru. Rusununguko rumwe rusununguko rwunosvika kusarudzo yebasa. Hapana anogona kukumanikidza kuti uite kana kusaita rimwe basa. Vakadzi havagone kuudzwa kuti mamwe marudzi ebasa haasati ari kwavari. Vanhu vanobva kuDhipatimendi Rakabviswa Haigoni Kuchengetwa kune yavo yetsika mabasa.

Bumbiro rinoti hapana munhu anogona kunyimwa hupenyu hwake kana rusununguko rwemunhu kunze kwekuita kwakagadzwa nemutemo. Zvinoreva kuti hapana munhu anogona kuurayiwa kunze kwekunge dare rairaira mutsara werufu. Zvinorevawo kuti hurumende kana mupurisa haigoni kusunga kana kuvhara chero mugari kunze kwekunge aine kururamisa kwemutemo kwakakodzera. Kunyangwe pavanodaro, ivo vanofanirwa kutevera mamwe maitiro:

• Munhu anosungwa uye akasungwa akasungwa anofanirwa kuziviswa nezvezvikonzero zvekusungwa kwakadaro uye kuvharirwa.

• Munhu anosungwa uye akasungwa anofanirwa kugadzirwa pamberi pemagariro ari pedyo mukati menguva makumi maviri nemana yekusungwa.

• Munhu akadaro ane kodzero yekubvunza gweta kana kuita gweta rekudzivirira kwake.

Ngatiyeukei nyaya dzedu dzeTearkol gutanamo Bay neKosovo. Vanowirwa mumatambudziko aya vakatarisana nekutyisidzira kwakanyanya kune vese kusunungurwa, kuchengetedzwa kwehupenyu hwepamweya uye rusununguko rwega.

  Language: Shona