Sida mudaaharaadyada iyo halganka looga soo horjeedo midab-kala-sooca, ayay dawladdu ogaatay inaysan mar dambe ka sii hayn karin madowga hoostooda ee lagu daro cadaadiska. Nidaamka cad ayaa beddelay siyaasadeeda. Xeerarka takoorida ayaa la baqay. Xayiraadda xisbiyada siyaasadeed iyo xayiraadaha warbaahinta ayaa kor loogu qaaday. 28 sano oo xabsi ah, Nelson Mandela ayaa ka soo baxay xabsiga isagoo nin xor ah. Ugu dambeyntiina, saqbadhkii 26 Abriil 1994, kan cusub
Calanka Qaranka ee Jamhuuriyadda South Africa wuxuu si gaar ah u furay inuu xuso dimoqraadiyadda dhalatay ee dhalatay adduunka. Dawladda midab-kala-sooca waxay soo afjartay, jid ay ku dhacdo sameynta dowlad dhaqameed badan.
Sidee tani ku dhacday? Aynu maqalno Mandela, oo ah madaxweynihii ugu horreeyay ee Koonfur Afrika cusub, ee ku saabsan kala-guurka caadiga ah ee caadiga ah:
“Cadaawado taariikhi ah ayaa ku guuleystey wadahadal si nabad ah oo ka kala socda dimuqraadiga sababtoo ah waxaan diyaar u nahay inaan aqbalno awooda wanaagsani ee wanaagga, inay u jecel yihiin in caqiidada aadanaha ay tahay rukunka dimoqraadiyadda aadanaha.”
Soo bixitaanka ka dib soo ifbaxa Koonfur Afrika cusub, hoggaamiyeyaasha madow waxay ka codsadeen in la wehliyo asxaabta kale inay cafiyaan caddaanka si ay u gaystaan xasuuqii ay ka go’een. Waxay sheegeen in aan dhisno Koonfur Afrika cusub oo ku saleysan sinnaanta dhammaan jinsiyada iyo ragga iyo dumarka, qiyamka dimuqraadiga ah iyo xuquuqda aadanaha. Xisbiga ku xukumay dulmiga iyo dilalka naxariis darada ah iyo xisbiga hogaamiya xorriyadda. Halganka uu ku wada fadhiisto si loo diyaariyo dastuur gaar ah.
Laba sano oo wadahadal ah iyo dood ay ka soo baxeen mid ka mid ah dastuurka ugu fiican adduunka ayaa abid soo maray. Dastuurkani wuxuu siiyay muwaadiniinteeda xuquuqda ugu badan ee laga heli karo waddan kasta. Wadajir ahaan, waxay go’aansadeen in raadinta xalka dhibaatooyinka, qofna waa in laga saaraa, qofna looma daaweyn inuu yahay jinni. Waxay ku heshiiyeen in qof walbaa uu qeyb ka noqdo xalka, wax alla wixii ay samayn lahaayeen ama matalaan waagii hore. Horudhaca dastuurka Koonfur Afrika (eeg bogga 28) kor u qaad ruux ahaan.
Dastuurka Koonfur Afrika wuxuu dhiirigelinayaa dimoqraadiyada adduunka oo dhan. Gobol uu dhalleeceeyay adduunka oo dhan ilaa 1994-kii maadaama ugu yaraanta ugu mashquulka badan lagu arko qaab dimuqraadiyad ah. Waxa isbedelkan suurta galka ah ee suurtogalka ah waxay ahayd go’aaminta dadka reer Koonfur Afrika si ay u wada shaqeeyaan, si ay ugu beddelaan khibradaha qadhaadh ee koollada xinjirowga roobka. Isagoo ka hadlayey dastuurka Koonfurta Afrika, Mandela wuxuu yidhi:
“Dastuurka Koonfur Afrika wuxuu ka hadlayaa labada hore iyo mustaqbalkaba. Dhinac, waa heshiis oo aannu ahayn oo aan u oggolaan doonno dhammaan dadka oo dhan, oo ah kuwan oo keliya ee dareenka ah, madow iyo caddaan, haween iyo rag iyo rag iyo rag ah.
Language: Somalia