Бірінші дүниежүзілік соғыс, сіз білесіздер, екі электр блоктары арасында күрескен. Бір жағында одақтастар болды – Ұлыбритания, Франция және Ресей (кейіннен АҚШ-қа қосылды); Қарама-қарсы жақында орталық державалар – Германия, Австрия-Венгрия және Османк Түркия. Соғыс 1914 жылы тамызда басталған кезде, көптеген үкіметтер бұл Рождестводан өтеді деп ойлады. Ол төрт жылдан астам уақытқа созылды.
Бірінші дүниежүзілік соғыс бұрын соғыс болмады. Жекпе-жекке әлемдегі жетекші өнеркәсіптік халықтар қатысты, олар қазір модем индустриясының кең өкілеттіктерін жауларына ықтимал жойылу үшін қолданды.
Бұл соғыс, осылайша алғашқы заманауи өнеркәсіптік соғыс болды. Ол пулемет, цистерналар, әуе кемелері, химиялық қару және т.б. пайдалануды көрді. Олардың барлығы заманауи ауқымды саланың өнімдері болды. Соғыспен күресу үшін миллиондаған сарбаздар бүкіл әлемнен жалдануға және ірі кемелер мен пойыздардағы фронталарға көшті. Өлім мен жоюдың ауқымы – 9 миллион адам қайтыс болды және 20 миллион адам жарақат алды – өнеркәсіптік дәуірден бұрын, өнеркәсіптік қолды пайдаланбай тұрақсыз болды.
Өлтірілген және жалғанғандардың көпшілігі жұмыс жасындағы адамдар болды. Бұл өлім мен жарақаттар Еуропадағы еңбекке қабілетті жұмыс күшін жоғалтты. Отбасында аз сандармен соғыстан кейін үй кірісі төмендеді.
Соғыс кезінде соғысқа қатысты тауарларды шығару үшін өндірістер қайта құрылды. Бүкіл қоғамдар соғыс үшін қайта құрылды – ер адамдар шайқасқа барған сайын, әйелдер ер адамдардан бұрын ғана жұмысқа орналасады.
Соғыс әлемдегі ең ірі экономикалық державалардың кейбірі арасындағы экономикалық байланыстарды алып тастауға әкелді, олар қазір бір-біріне ақы төлеу үшін күрескен. Сондықтан Ұлыбритания АҚШ банктерінен, сондай-ақ АҚШ-тың көпшілікке қарызын алды. Осылайша, соғыс АҚШ-ты халықаралық борышкер болудан халықаралық кредиторға айналдырды. Басқаша айтқанда, соғыс аяғында АҚШ пен оның азаматтары шетелдік үкіметтер мен АҚШ-қа тиесілі азаматтарға қарағанда шетелдегі активтерге ие болды.
Language: Kazakh