tê wateya tunebûna astengiyên azadiyê. Di jiyana pratîkî de ev tê wateya tunebûna navbeynkariyê di karûbarên me de ji hêla kesên din ve ew kes an hikûmet in. Em dixwazin di civakê de bijîn, lê em dixwazin azad bibin. Em dixwazin tiştan bi awayê ku em dixwazin wan bikin bikin. Yên din divê em ji me re nekevin ku em çi bikin. Ji ber vê yekê, di bin destûra Hindistanê de hemî hemwelatî xwedan mafê wan in
■ Azadîya gotin û derbirînê
■ Meclîs bi rengek aşitî
Komele û sendîkayên formê bikin
■ Li seranserê welêt bi serbestberdana li her deverê welêt, û
■ Her pîşeyek pratîkê bikin, an jî bi kar bînin dagir, bazirganî an karsaziyek.
Divê hûn ji bîr mekin ku her welatî xwediyê mafê van van azadî ye. Ev tê vê wateyê ku hûn nekarin azadiya xwe bi vî rengî bicîh bikin ku rastiya azadiyê ya azadiyê binpê dikin. Divê azadiyên we nekarin sedema aciziya gelemperî an bêserûberiyê. Hûn azad in ku her tiştê ku birîndar nedine. Azadî ne lîsansek bêsînor e ku yek bixwaze bike. Li gorî vê yekê, hukûmetê dikare hin qedexeyên maqûl li ser azadiyên me yên li berjewendîyên civakê mezintir ferz bike.
Azadî û vegotinê yek ji taybetmendiyên bingehîn ên demokrasiyê ye. Fikrên me û kesayetiya me tenê gava ku em bikaribin bi azadî bi yên din re ragihînin pêşve diçin. Hûn dikarin ji yên din cûda bifikirin. Heya ku sed kes bi yek awayî bifikirin, divê hûn azadî bin ku li gorî xwe ciyawaz bifikirin û nêrînên xwe diyar bikin. Hûn dikarin bi siyasetek hikûmetê an çalakiyên komeleyê re nerazî bibin. Hûn azad in ku hikûmetê an çalakiyên komeleyê di danûstandinên we de bi dêûbavan re, heval û xizmên xwe rexne bikin. Dibe ku hûn nêrînên xwe bi navgînek, kovarek, kovarek an rojnameyê re eşkere bikin. Hûn dikarin wê bi reng, helbest an stranan bikin. Lêbelê, hûn nekarin vê azadiyê bi karanîna tundûtûjiyê li dijî yên din bikar bînin. Hûn nekarin wê bikar bînin da ku mirovan li dijî hukûmetê serhildan bikin.
Ne jî hûn dikarin wê bikar bînin ku bi gotinên derewîn û wateya wateya ku zirarê digihîne navûdengê kesek.
Hemwelatî azadî heye ku civîn, pêvajoy, meş û xwepêşandan li ser her pirsgirêkê bigire. Dibe ku ew bixwazin pirsgirêkek nîqaş bikin, ramanan biguhezînin, piştgiriya gel ji bo sedemek zêde bikin, an jî di hilbijartinê de deng li namzed an partiyê digerin. Lê civînên wiha pêdivî ye ku aram bibin. Divê ew rê nedin ku nekevin nexweşiya giştî an binpêkirina aşitiyê di civakê de. Yên ku beşdarî van çalakiyan û civînan bibin divê ne çekan bi wan re neke. Hemwelatî jî dikarin komeleyan ava bikin. Mînak karkerên di kargehê de dikarin yekîtiya karkeran ava bikin da ku berjewendîyên xwe pêşve bixin. Dibe ku hin mirovên li bajarekê werin ba hev ku komeleyek pêk bînin da ku li dijî gendeliyê an îttîfaqê bikin.
Wekî welatiyan me azadiya me heye ku biçin her parçeyek welêt. Em azad in ku li her partiyekê axa Hindistanê rûnin û bicîh bibin. Ka em bêjin kesek ku ji dewleta Assam dixwaze karsaziyê li Hyderabad dest pê bike. Ew dibe ku têkiliyek bi wî bajarî re nebe, dibe ku ew heta niha jî nedîtiye. Lêbelê wekî hemwelatiyê Hindistanê wî mafê wî heye ku li wir bingehê saz bike. Ev rast dihêle ku Lakhs ji mirovan ji gundên li bajaran koç bikin û ji herêmên xizan ên welatan berbi herêmên bextewar û bajarên mezin. Heman azadî ji hilbijartina karan re dirêj dibe. Kes nikare bi zorê bide we ku hûn karekî diyar bikin an na. Jin nayê gotin ku hin celeb karên ji bo wan ne. Mirovên ji kastên neçandî nikarin li karên xwe yên kevneşopî werin girtin.
Destûr dibêje ku kesek nikare ji jiyana xwe an azadiya kesane ji bilî prosedûrê ku bi qanûnê hatî damezrandin bêpar bimîne. Ev tê wê wateyê ku heya ku dadgehê fermanek mirinê neyê kuştin. Her weha ev tê vê wateyê ku hukûmet an polîsek polîs nikare her welatiyê bigire an jî binçav bike heya ku ew dadperweriya dadrêsî ya rast nede. Heya ku ew dikin, pêdivî ye ku ew hin proseduran bişopînin:
• Kesek ku tê girtin û binçavkirin di zindanê de dê ji ber sedemên binçavkirin û binçavkirinan agahdar bibe.
• Mirovek ku tê girtin û binçavkirin dê di nava 24 saetên girtinê de li pêşberî dadgerê herî nêzîk were hilberandin.
• Mirovek wusa heye ku bi parêzerek re şêwirmendî bike an parêzerek ji bo parastina wî tevbigere.
Ka em dozên me bînin bîra xwe Bay û Kosova. Mexdûrên di van herduyan de hem ji bo azadiya herî bingehîn, parastina jiyana kesane û azadiya kesane xetereyek rû dan.
Language: Kurdish (Kurmanji)