Ku Maasailand, kwina kulikonse ku Africa, sikuti abusa onse sanakhudzidwenso ndi kusintha kwa nthawi ya atsamunda. Munthawi ya atsamunda yomwe Masai adagawika m’magulu awiri – akulu ndi ankhondo. Akulu adapanga gulu la olamulirawo ndikukumana ndi makhonsolo a nthawi yayitali kuti aganize zochitika za anthu ammudzi ndikuthetsa mikangano. Asitikaliwo anali ndi achichepere, makamaka amachititsa kuti fuko liteteze. Anateteza anthu ammudzi komanso bungwe loukira kwa mafoni. Kubwezerera kunali kofunikira m’gulu lomwe ng’ombe zinali chuma. Ndikuuzidwa kuti mphamvu ya magulu osiyanasiyana a abusa adanenedwa. Achinyamata adadziwika kuti ndi mamembala a gulu lankhondo pomwe adatsimikizira kuti ali ndiubwenzi powalamulira ng’ombe zina komanso nkhondo. Komabe, iwonso anagonjera ulamuliro wa akulu.Tamilirani zochitika za Masai, Britain adayambitsa njira zingapo zomwe zinali ndi tanthauzo lofunikira. Adasankha atsogoleri a Masatanai, omwe adayang’anira zochitika za fuko. Britain idakhazikitsidwa ndi zoletsa zosiyanasiyana pokonza ndi nkhondo. Zotsatira zake, ulamuliro wa akulu onse ndi ankhondo anali atakhudzidwa.
Atsogoleri omwe adasankhidwa ndi boma la atsamunda nthawi zambiri amapeza chuma. Iwo anali ndi ndalama zomwe angathe kugula nyama, katundu ndi malo. Amabwereketsa ndalama kwa anansi omwe amafunikira ndalama kuti apereke misonkho. Ambiri aiwo anayamba kukhala m’matawuni, ndipo anayamba kugwira nawo ntchito. Akazi awo ndi ana amakhala kubwerera m’midzi kuti asayang’ane nyamazo. Atsogoleriwa adatha kupulumuka kuwononga nkhondo ndi chilala. Anali ndi ndalama zonse zaubusa, ndipo zimatha kugula nyama pomwe ndalama zawo zidatha.
Koma mbiri ya moyo wa abusa osauka omwe amangodalira zoweta zawo ndi zosiyana. Nthawi zambiri, analibe zothandizira kuti azichita bwino nthawi zoyipa. Munthawi ya nkhondo ndi njala, adataya pafupifupi. Amayenera kupita kukafunafuna ntchito m’matawuni. Ena amatulutsa ndalama monga owotcha makala, ena adagwira ntchito zosamveka. Mwayi umatha kugwira ntchito mokhazikika mu mseu kapena kumanga.
Kusintha kwa chikhalidwe cha Mahasai kunachitika m’magawo awiri. Choyamba, kusiyana kwachikhalidwe kuyambira ali ndi zaka, pakati pa akulu ndi ankhondo, adasokonezeka, ngakhale sizinatheke. Chachiwiri, kusiyana kwatsopano pakati pa abusa olemera ndi osauka ndi osauka adapanga.
Language: Chichewa
Si onse omwe anali okhudzidwa chimodzimodzi ku India
Ku Maasailand, kwina kulikonse ku Africa, sikuti abusa onse sanakhudzidwenso ndi kusintha kwa nthawi ya atsamunda. Munthawi ya atsamunda yomwe Masai adagawika m’magulu awiri – akulu ndi ankhondo. Akulu adapanga gulu la olamulirawo ndikukumana ndi makhonsolo a nthawi yayitali kuti aganize zochitika za anthu ammudzi ndikuthetsa mikangano. Asitikaliwo anali ndi achichepere, makamaka amachititsa kuti fuko liteteze. Anateteza anthu ammudzi komanso bungwe loukira kwa mafoni. Kubwezerera kunali kofunikira m’gulu lomwe ng’ombe zinali chuma. Ndikuuzidwa kuti mphamvu ya magulu osiyanasiyana a abusa adanenedwa. Achinyamata adadziwika kuti ndi mamembala a gulu lankhondo pomwe adatsimikizira kuti ali ndiubwenzi powalamulira ng’ombe zina komanso nkhondo. Komabe, iwonso anagonjera ulamuliro wa akulu.Tamilirani zochitika za Masai, Britain adayambitsa njira zingapo zomwe zinali ndi tanthauzo lofunikira. Adasankha atsogoleri a Masatanai, omwe adayang’anira zochitika za fuko. Britain idakhazikitsidwa ndi zoletsa zosiyanasiyana pokonza ndi nkhondo. Zotsatira zake, ulamuliro wa akulu onse ndi ankhondo anali atakhudzidwa.
Atsogoleri omwe adasankhidwa ndi boma la atsamunda nthawi zambiri amapeza chuma. Iwo anali ndi ndalama zomwe angathe kugula nyama, katundu ndi malo. Amabwereketsa ndalama kwa anansi omwe amafunikira ndalama kuti apereke misonkho. Ambiri aiwo anayamba kukhala m’matawuni, ndipo anayamba kugwira nawo ntchito. Akazi awo ndi ana amakhala kubwerera m’midzi kuti asayang’ane nyamazo. Atsogoleriwa adatha kupulumuka kuwononga nkhondo ndi chilala. Anali ndi ndalama zonse zaubusa, ndipo zimatha kugula nyama pomwe ndalama zawo zidatha.
Koma mbiri ya moyo wa abusa osauka omwe amangodalira zoweta zawo ndi zosiyana. Nthawi zambiri, analibe zothandizira kuti azichita bwino nthawi zoyipa. Munthawi ya nkhondo ndi njala, adataya pafupifupi. Amayenera kupita kukafunafuna ntchito m’matawuni. Ena amatulutsa ndalama monga owotcha makala, ena adagwira ntchito zosamveka. Mwayi umatha kugwira ntchito mokhazikika mu mseu kapena kumanga.
Kusintha kwa chikhalidwe cha Mahasai kunachitika m’magawo awiri. Choyamba, kusiyana kwachikhalidwe kuyambira ali ndi zaka, pakati pa akulu ndi ankhondo, adasokonezeka, ngakhale sizinatheke. Chachiwiri, kusiyana kwatsopano pakati pa abusa olemera ndi osauka ndi osauka adapanga.
Language: Chichewa