Raha nitombo ny fihetsiketsehana sy ny tolona nanoloana ny apartheid dia nahatsapa ny governemanta fa tsy afaka mitazona ny mainty intsony eo ambany fitondrany amin’ny alàlan’ny famoretana. Nanova ny politikany ny fitondrana fotsy. Voavaly ny lalàna manavakavaka. Nesorina ny fandraràna ny antoko politika sy ny fameperana amin’ny haino aman-jery. Taorian’ny nigadrany 28 taona dia nivoaka avy tao am-ponja i Nelson Mandela ho lehilahy afaka. Farany, tamin’ny tapaky ny 26 aprily 1994, ny vaovao
Ny sainam-pirenena an’ny Repoblika any Afrika Atsimo dia tsy nasiana fanamarihana ilay demokrasia vao teraka teo amin’izao tontolo izao. Tapitra ny governemanta apartheid, ny fomba iray hananganana governemanta ara-poko maro.
Ahoana no nahatonga izany? Andao isika handre an’i Mandela, filoha voalohany amin’ity Afrika Atsimo Atsinanana ity, amin’ity tetezamita mahazatra ity:
“Nahomby ny fahavalo ara-tantara tamin’ny tetezamita iray avy tao amin’ny Apartheid tamin’ny demaokrasia izay tena vonona ny hanaiky ny fahaiza-manao amin’ny fahatsarana amin’ny fomba fijery, mba hankamahafahan’ny finoana azy ireo fa ny finoana ny olombelona dia ny vato fehizoro amin’ny demokrasia.”
Taorian’ny nipoiran’ny Afrika Atsimo Demokratoma Atsinanana, dia nitalaho ny mainty hoditra ny mainty hoditra mba hamela ny fotsy hoditra ho an’ny habibiana nataon’izy ireo nandritra ny heriny. Nilaza izy ireo fa aoka hanangana Afrika atsimo atsinanana mifototra amin’ny fitovian-jo sy ny lehilahy sy ny vehivavy, amin’ny soatoavina demokratika, ny fahamarinana ara-tsosialy ary ny zon’olombelona. Ny antoko izay namakivaky ny famoretana sy ny famonoan-tena sy ny antoko izay nitarika ny fahalalahana. Niara-nipetraka ny tolona mba hisintona lalàm-panorenana iraisana.
Taorian’ny fifanakalozan-dresaka sy adihevitra roa dia nivoaka niaraka tamin’ny iray amin’ireo lalàm-panorenana tsara indrindra teto an-tany izy ireo. Ity lalàm-panorenana ity dia nanome ny olom-pireneny ny zo indrindra izay be dia be any amin’ny firenena rehetra. Niara-nanapa-kevitra izy ireo fa raha ny fikatsahana vahaolana amin’ny olana, dia tsy misy olona tsy esorina, tsy misy tokony ho raisina ho demony. Nanaiky izy ireo fa ny olona rehetra dia tokony ho lasa ampahany amin’ny vahaolana, na inona na inona mety ho nataony na nasehony tamin’ny lasa. Ny laharam-pahamehana amin’ny lalàm-panorenana any Afrika atsimo (jereo ny pejy 28) dia mamintina io fanahy io.
Ny lalàm-panorenana afrikanina tatsimo dia manentana ny demokratika manerana an’izao tontolo izao. Firenena iray nanameloka an’izao tontolo izao hatramin’ny 1994 satria ny tsy demokrasia indrindra no hita fa modely amin’ny demokrasia. Ny nahatonga an’io fanovana io dia ny fahatapahan-kevitry ny vahoakan’i Afrika Atsimo hiara-hiasa, hanova ny traikefa mangidy ao anaty lakaoly mifehy ny firenena avana. Raha niresaka momba ny lalàm-panorenana any Afrika atsimo i Mandela:
“Ny lalàm-panorenan’i Afrika Atsimo dia ny lasa sy ny ho avy.
Language: Malagasy