Hindistanyň zeýkeş ulgamy esasan, merkezindäki giň öküz aýratynlyklaryny gözegçilikde saklanýar. Şoňa laýyklykda hindi derýalary iki uly topara bölünýär:
. Gimalaýy derýalary; we
. peninold derýalary.
8-e golaý iki esasy fiziografiki sebitlerden gelip çykandan başga, Türkmenistanyň we aljyrym derýalary köpleriň köp usul bilen tapawutlanýar. Gimalaýy derýasynyň köp böleginiň köp bölegi. Ayldawuklaryň dowamynda suwunyň bardygyny aňladýar. Bu derýalar ýagyşdan suwdan çykýarlar, şeýle hem belent daglardan eredilen gardan çykýarlar. Horwaý iki esasy Gimaýal we Brahmramautra dagyň demirgazygyndaky dag gerişlerinden gelip çykýar. Dag gerşinden kesdiler. Jülgeler döreden daglardan kesdiler. Gimalaýy derýalary çeşmesinden deňze d deňzine alyp barýar. Upuruz kurslarynda intensiw eroziýa işjeňligini ýerine ýetirýärler we uly ýük göterýär we gum. Orta we aşaky kurslarda bu derýürli derýürsiler, we suw joşmalarynda köp sanly diplomatal aýratynlyklara spanerler, okbow kölleri we suw joşmalarynda köp taraply tapawutlanýar. Şeýle hem, gowy ösen deletalar bar (3.3-nji surat). Akymy, akymy ýagyşa görä, akymyna garaşlydygy sebäpli köp sanly möwsümleýin derýa güýçlenýär. Guraklygyň dowamynda ýaşaýar, hatda uly derýalar kanallarynda suw akymyny peseldýärler. Giminan kärdeşleri bilen deňeşdirilende gorkunç derýalar bar. Şeýle-de bolsa, käbiri merkezi daglyklarda we Günbatara tarap akdyrmak bilen baglanyşykly. Şeýle uly derýalary gözläp bilersiňizmi? Gaýnaýjylaryň derýalarynyň köpüsi günbatar kenarda gizlenip, bengala akýar.
Language: Turkmen
Language: Turkmen
Science, MCQs