1.4 যোগাযোগ প্ৰটোকল
A network protocol is a set of well-established rules that determine how two computers communicate or transfer data between them. To establish communication between two computers, both computers must understand each other’s methods of communication. But in both computers, there may be some differences in their internal processes, structure, or design. This is similar to two persons speaking in different languages. To understand each other, both people must use a common language. Network protocols are also like a common language for computers. Network protocols make it possible for network devices to communicate with each other because of predetermined rules which are built into devices’ software and hardware.
নেটৱৰ্ক প্ৰটোকল হৈছে এক সুপ্ৰতিষ্ঠিত নিয়মৰ এক সংহতি যি নিৰ্ধাৰণ কৰে যে দুটা কম্পিউটাৰে কেনেদৰে তেওঁলোকৰ মাজত ডাটা যোগাযোগ বা স্থানান্তৰ কৰে। দুটা কম্পিউটাৰৰ মাজত যোগাযোগ স্থাপন কৰিবলৈ, দুয়োটা কম্পিউটাৰে ইজনে সিজনৰ যোগাযোগৰ পদ্ধতি বুজিব লাগিব। কিন্তু দুয়োটা কম্পিউটাৰতে, তেওঁলোকৰ আভ্যন্তৰীণ প্ৰক্ৰিয়া, গাঁথনি বা ডিজাইনত কিছু পাৰ্থক্য থাকিব পাৰে। এইটো বিভিন্ন ভাষাত কথা কোৱা দুজন ব্যক্তিৰ দৰেএকে। ইজনে সিজনক বুজিবলৈ, দুয়োজনে এটা উমৈহতীয়া ভাষা ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব। নেটৱৰ্ক প্ৰটোকলবোৰো কম্পিউটাৰৰ বাবে এটা সাধাৰণ ভাষাৰ দৰে। নেটৱৰ্ক প্ৰটোকলবোৰে নেটৱৰ্ক ডিভাইচবোৰৰ বাবে ইজনে সিজনৰ সৈতে যোগাযোগ কৰা টো সম্ভৱ কৰি তোলে কিয়নো পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত নিয়মবোৰ ডিভাইচৰ ছফ্টৱেৰ আৰু হাৰ্ডৱেৰত নিৰ্মাণ কৰা হয়।